ARCHIVE of the immaterial heritage of NAVARRE

Inauteriak eta aitona eta amiña panpinen erretzea

  • Type of video:
  •       - Testimonio
  • Classification:
  •       - Memory about the near past
  •       - Life stories
  •       - Festive organizations
  •       - Social uses and norms of conduct
  • Researcher / collaborator:
  •       - LABRIT PATRIMONIO
  • Location of the video:
    Arbizu
  • Type of informants:
    Individual
  • Informants in the video:
    Barandiaran Razkin, Mari Paz
  • Video actors:
    Labrit Patrimonio / Labrit Ondarea

INAUTERIAK, MOZORROAK, MUTILAK, EGURRA EMAN, APAIZAK, ESKOLA, NESKAK, ZAKUA, MAINDIREAK, BELDURRA, PANPINAK ERRE, DEBEKATU, FRANKISMOA, AITONA, AMONA, BALKOIA, OHITURA
Gazte garaian ere mozorrotzen ziren inauterietan, baina bakarrik mutikoak, egurra emateko helburuarekin. Egun horietan, bai apaizak eta bai eskolan ere, neskei etxera joateko lehentxeago ateratzen uzten zieten, gero mutilak janzten baitziren. Mutikoak astearte arratsaldean mozorrotzen ziren, zaku bat soinean ipiniz eta gizon helduak, astearte gauean eta igande gauean mozorrotzen ziren, maindire edo koltxa arin batzuekin. Neskak beldurtzea izaten zen helburu nagusia. Mari Pazek oso gutxi bizi izan zituen inauteriak. “Aitona eta amiñaren” panpinak erretzearen istorioa, inauteriak debekatu zituzten urteetatik dator. Ekintza hori egin zuen emakumea ezagutu zuen Mari Pazek eta berari entzunda jakin du, garai hartan, aitona baten eta “amiña” (amona) baten panpinak egin behar zituztela bururatu zitzaiela herriko batzuei eta panpinak emakume horren etxeko balkoitik beste baten etxeko balkoia arte jartzea erabaki zutela. Panpina horiek gora eta behera mugitzen ibili ziren eta, ondoren, erre egin zituzten. Denbora batez ez zuten gehiago egin baina, inauteriak berriz ospatzen hasi zirenean, ohitura hori berreskuratu zen.