NAFARROAKO ondare materiagabearen ARTXIBOA

Etxeberri

echeverri-araquil-.escudo.jpg
  • Izendapen ofiziala:
    Etxeberri
  • Beste izendapen batzuk:
    Echeberri
  • Herri mota:
    Udalbatza
  • Errolda:
    54 (2016)
  • Hedadura:
    3.00 km2
  • Garaiera:
    464 m
  • Iruña (distantzia):
    21.00 Km


Zona vascófona

Limita al N con Gold&aacute;raz, al S con Izurdiaga, al E con Irurzun y al O con Eguiarreta y Echarren.<br />
Efectuada la concentraci&oacute;n parcelaria (1963): 72 Ha, 19 propietarios, 150 parcelas antes y 31 despu&eacute;s. Comunes, 244 Ha (177 de monte maderable, 53 de pastos), y propios, 0,48 Ha (prados).<br />

<p>
Historia
</p>
<p>
Villa de se&ntilde;or&iacute;o realengo cuyas pechas y prestaciones unific&oacute; por &laquo;fuero&raquo; el rey Sacho VII el Fuerte (1210), junto con las de los dem&aacute;s lugares del valle de Arakil.<br />
En 1847 recib&iacute;a el correo desde Pamplona por el valijero del valle de Arakil. Entrando el siglo XX contaba con escuela y juego de bolos y bochas.
</p>
<p>
Palacio
</p>
<p>
Figuraba como de cabo de armer&iacute;a en la n&oacute;mina oficial del Reino. Su due&ntilde;o y poseedor, Ramiro de Eraso, disfrutaba en 1589 una merced de acostamiento de 30.000 maraved&iacute;s al a&ntilde;o. En 1723, seg&uacute;n un informe de la C&aacute;mara de Comptos, pertenec&iacute;a a don Francisco Ignacio de Eraso. Su sucesor don Luis Francisco de Eraso, se&ntilde;or de este palacio y del de Ijurieta llev&oacute; pleito ante la C&aacute;mara en 1744, para extender el rebate de cuarteles a los bienes agregados al patrimonio del solar. Seg&uacute;n el Libro de Armer&iacute;a, el escudo era tres conchas o veneras de gules en campo de plata.<br />
</p>
<p>
<strong>Enlaces a archivos de inter&eacute;s:</strong>
</p>
<p>
<a href="http://www.cfnavarra.es/agn/" title="Archivo General y Real de Navarra" target="_blank"><img align="left" alt="Archivo General y Real de Navarra" src="/files/Image/agn.gif" title="Archivo General y Real de Navarra" /></a>
</p>
<p>
&nbsp;
</p>
<p>
&nbsp;&nbsp;
<a href="http://www.cfnavarra.es/agn/" title="Archivo General y Real de Navarra" target="_blank">Archivo General y Real de Navarra</a>&nbsp;
</p>
<p>
&nbsp;
&nbsp;<a href="http://www.iglesianavarra.org/DIOCESIS%202007/diocesis_archivo/archivo.htm" title="Archivo Diocesano" target="_blank"><img align="left" alt="Archivo diocesano" src="/files/Image/webarzobispado.jpg" title="Archivo diocesano" /></a>&nbsp;
</p>
<p>
&nbsp;&nbsp;
<a href="http://www.iglesianavarra.org/DIOCESIS%202007/diocesis_archivo/archivo.htm" title="Archivo Diocesano" target="_blank">Archivo Diocesano del Arzobispado de Pamplona y Tudela</a>
</p>
<p>
<a href="http://pares.mcu.es/" title="PARES" target="_blank"><img align="left" alt="Portal de Archivos Espa&ntilde;oles (PARES)" src="/files/Image/pares.gif" title="Portal de Archivos Espa&ntilde;oles (PARES)" /></a>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; <a href="http://pares.mcu.es/" title="PARES" target="_blank">Portal de Archivos Espa&ntilde;oles (PARES)</a><br />
</p>
<p>
&nbsp;
</p>
<p>
<strong>Enlaces a hemerotecas de inter&eacute;s:</strong>
</p>
<p>
<a href="http://diariodenavarra.mynewsonline.com/" title="Diario de Navarra" target="_blank"><img align="left" alt="Diario de Navarra" src="/files/Image/webdiarionavarra.gif" title="Diario de Navarra" /></a><a href="http://diariodenavarra.mynewsonline.com/" title="Hemeroteca del Diario de Navarra" target="_blank"> &nbsp;&nbsp; Hemeroteca del Diario de Navarra</a>
</p>
<p>
&nbsp;
<a href="http://www.noticiasdenavarra.com/servicios/hemeroteca/" title="Diario de Noticias" target="_blank"><img align="left" alt="Diario de Noticias" src="/files/Image/webdiarionoticias.gif" title="Diario de Noticias" /></a>&nbsp;&nbsp;&nbsp;
</p>
<p>
<a href="http://www.noticiasdenavarra.com/servicios/hemeroteca/" title="Hemeroteca del Diario de Noticias" target="_blank">&nbsp;&nbsp; Hemeroteca del Diario de Noticias</a><br />
</p>
<p>
&nbsp;
<a href="http://www.berria.info/hemeroteka.php" title="Hemeroteca del Berria" target="_blank"><img align="left" alt="Berria" src="/files/Image/webberria.gif" title="Berria" /></a>&nbsp;
</p>
<p>
&nbsp;&nbsp; <a href="http://www.berria.info/hemeroteka.php" title="Hemeroteca del Berria" target="_blank">Hemeroteca del Berria</a><br />
</p>
<p>
&nbsp; <br />
<a href="http://hemerotecadigital.bne.es/inicio.htm" title="Hemeroteca de la Biblioteca Nacional" target="_blank"><img align="left" alt="Hemeroteca de la Biblioteca Nacional" src="/files/Image/webhemeroteca.gif" title="Hemeroteca de la Biblioteca Nacional" /></a>&nbsp;&nbsp;&nbsp; <a href="http://hemerotecadigital.bne.es/inicio.htm" title="Hemeroteca de la Biblioteca Nacional" target="_blank">Hemeroteca de la Biblioteca Nacional</a>
</p>
<p>
&nbsp;
</p>
<p>
&nbsp;
</p>
<p>
<br />
<br />
</p>

La iglesia de la Natividad de Nuestra Señora es un edificio de carácter rural realizado en piedra; tiene nave única, cabecera cuadrada y una torre campanario a los pies, sobre, el primer tramo de la nave. Se accede al interior por una sencilla puerta de arco apuntado moldurada a la que protege un pórtico de reciente construcción. Se cubre con bóveda de cañón apuntado con fajones que apean en ménsulas sin decorar. Su retablo mayor es de estilo Neogótico con tres hornacinas para contener imágenes. Mayor antigüedad posee una pequeña talla en madera policromada situada sobre su peana en el lado derecho del presbiterio. Figura erguida de Santa María, con los brazos abiertos, que pertenece por su estilo al barroco y por cronología al siglo XVIII.